مقدمه‌ای بر دود اگزوز دیزل: مونوکسید کربن چیست؟

مونوکسید کربن چیست؟ چگونه می‌کشد؟

مونوکسید کربن گازی بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه است که محصول جانبی احتراق ناکامل بنزین، چوب، ذغال‌سنگ، نفت، پروپان یا هر ماده دیگر کربن‌دار است.

استنشاق مونوکسید کربن باعث پیوند آن با هموگلوبین می‌شود. هموگلوبین پروتئینی در گلبول‌های قرمز خون است که اکسیژن را به مغز و ارگان‌های حیاتی ما می‌رساند. مونوکسید کربن ۲۰۰ برابر تهاجمی تر از اکسیژن به هموگلوبین متصل می‌شود. هر چه هموگلوبین بیشتر و بیشتری توسط مونوکسید کربن تصرف شود، هموگلوبین کمتر و کمتری برای اکسیژن باقی می‌ماند. تا جایی که حتی اگر اکسیژن نیز در هوا موجود باشد فرد دچار خفگی می‌شود.

تماس با مقدار کم مونوکسید کربن باعث سردرد، گیجی، خواب‌آلودگی و تهوع می‌شود. تماس با مقدار زیاد مونوکسید کربن باعث تشنج، کما و مرگ می‌شود. [۱]

وقتی درصد مونوکسید کربن از ۰.۱ درصد جو بیشتر شود (یک دهم از یک درصد) کشنده می‌شود. به این معنی که ۴,۰۰۰ قسمت مونوکسید کربن در ۱,۰۰۰,۰۰۰ قسمت هوای جو می‌تواند کشنده باشد. هر چه مقدار مونوکسید کربن در هوا بیشتر شود، مرگ سریع‌تر رخ می‌دهد.[۲]

موتور دیزل چیست؟ چه فرقی با موتور بنزینی دارد؟

سوخت در موتور بنزینی و دیزلی از طریق یک سری احتراق‌های کوچک به انرژی تبدیل می‌شود. تفاوت اصلی بین موتورهای دیزلی و بنزینی روش احتراق در آنها است. در موتور بنزینی سوخت در کاربراتور با هوا ترکیب می‌شود. سپس ترکیب هوا-سوخت در پیستون متراکم شده و با جرقه شمع مشتعل می‌شود. در موتور دیزلی هوا ابتدا فشرده می‌شود و سپس سوخت تزریق می‌شود. از آنجا که وقتی هوا متراکم شود داغ می‌شود، سوخت بدون نیاز به جرقه مشتعل می‌شود. موتورهای دیزل به کاربراتور نیاز ندارند و از یک گاز سنگین‌تر روغنی استفاده می‌کنند. فرآیند احتراق دیزل کارآمدتر از فرآیند احتراق بنزین است. وقتی موتور دیزل تنظیم باشد، دود آن سمیت کمتر و در مقایسه با موتور بنزینی مصرف سوخت بهتری دارد.

دود اگزوز موتور بنزینی دارای ۷ تا ۱۲ درصد مونوکسید کربن است که برای انسان کشنده است. این گاز به این خاطر کشنده‌تر است که سوخت و هوا اول در کاربراتور ترکیب می‌شوند و سپس جرقه احتراق تولید می‌شود. در این فرآیند همه سوخت به خوبی نمی‌سوزد. سوختی که کامل نمی‌سوزد به فرم مواد شیمیایی سمی از اگزوز خارج می‌شود.

از طرف دیگر، دود موتور تنظیم دیزلی حدود ۱ درصد مونوکسید کربن دارد. زیرا که در این مورد، به ویژه وقتی موتور در جا کار می‌کند، سوخت بسیار بهتر می‌سوزد. به این دلیل است که رانندگان کامیون می‌توانند بدون نگرانی کامیون‌های خود را تمام شب روشن رها کنند و وسایل نقلیه و تجهیزات دیزلی مناسب استفاده در معادن یا موقعیت‌های فضای بسته است.

یادداشت‌ها

[۱] «مسمومیت با مونوکسید کربن» در http://en.wikipedia.org/wiki/Carbon_monoxide_poisoning.

[۲] ی. هندرسون و اچ.دابلیو. هاگارد، گازهای مهلک (انتشارات راینهلد، ۱۹۴۳)، صفحه ۱۶۸ (جدول ۲) مطابق با نقل‌قول فردریش برگ، «اتاق‌های گاز دیزلی: ایده‌آل برای شکنجه – بیهوده برای کشتار، بخش ۱» در http://www.nazigassings.com/dieselgaschambera.html.